Żuławy z perspektywy kajaka
Nogat

Nogat

Propozycje etapów spływów

  1. Biała Góra – Malbork (20 km)
  2. Malbork – Jazowa (26 km)
  3. Jazowa – Osłonka (18 km)

Największe atrakcje

  1. Biała Góra
  2. Rezerwat Las Mątawski
  3. Stopień wodny Szonowo
  4. Malbork – zamek i miasto
  5. Stopień wodny Rakowiec
  6. Stopień wodny Michałowo
  7. Kanał Jagielloński
  8. Osłonka

Warto zobaczyć na szlaku

Biała Góra. Znajduje się tu zespół obiektów hydrotechnicznych, budowanych od XVI w., w celu rozdziału wód Wisły i Nogatu, który do tego czasu był głównym nurtem Wisły. Warto wejść na najwyższy punkt obiektu, skąd roztacza się rozległa panorama Doliny Wisły.

Rezerwat Las Mątawski. Rezerwat, chroniący jeden z ostatnich w Doliny Wisły fragmentów naturalnego, prastarego lasu łęgowego. Rosnące tu drzewa – jesiony, dęby i olchy – przekraczają często 150 lat i stanowią schronienie wielu rzadkich gatunków ptaków oraz ostoję zwierzyny. To jednocześnie największy kompleks leśny na całych Żuławach i pamiątka po nieprzebytych, podmokłych kniejach, porastających niegdyś doliny tutejszych rzek.

Stopień wodny Szonowo. To jedna z trzech budowli hydrotechnicznych, regulujących poziom wód Nogatu. Wybudowany w latach 1914-16, posiada oryginalną konstrukcję. Znajduje się tu śluza oraz współczesna elektrownia wodna.

Malbork – zamek i miasto. Malbork znany jest przede wszystkim z monumentalnego zamku krzyżackiego, który góruje nad Nogatem i szczególnie imponująco wygląda właśnie z kajaka. Jest on największą, ceglaną budowlą na świecie. Kajakarze cumować mogą do brzegu Nogatu bezpośrednio pod zamkiem lub wcześniej, na przystani miejskiej przed mostem drogowym oraz na nowej przystani Park Północny.

Stopień wodny Rakowiec. Położony poniżej Malborka zespół budowli hydrotechnicznych, regulujący poziom wód Nogatu. Składa się ze śluzy, zapory i jazu wybudowanych w latach 1914-16 oraz elektrowni wodnej z 1934 roku.

Stopień wodny Michałowo. Obok budowli w Szonowie i Rakowcu to jedna z trzech konstrukcji hydrotechnicznych, która reguluje poziom wód Nogatu. Wybudowano ją w latach 1912-15 i funkcjonuje do dziś w niezmienionym kształcie. Jego współczesnym uzupełnieniem jest jedynie elektrownia wodna.

Kanał Jagielloński. To zabytkowa droga wodna, wybudowana w XV wieku przez Krzyżaków, w celu skrócenia drogi wodnej z Gdańska do Elbląga. Ma długość niecałych 6 kilometrów i łączy rzekę Elbląg z Nogatem.

Osłonka. Osłonka to jeden z dwóch, najważniejszych na Żuławach zespołów urządzeń, odwadniających poldery. Bez pracy znajdujących się tu pomp o wydajności 21 tysięcy litrów na sekundę, cały obszar Żuław uległby zalaniu. Szum wydobywający się z obiektu oznacza, że trwa proces sztucznego przepompowywania wody napływającej do polderów z sąsiednich, wyżej położonych rzek i kanałów, z powrotem na zewnątrz.

Oryginalną alternatywną dla typowego spływu może być kilkudniowa wyprawa kajakowa Nogatem. To typowa żuławska rzeka, zwana mniejszym bratem Wisły, ze śladami pierwotnej przyrody i unikatowymi zabytkami po obu brzegach. Spływ rozpocząć najlepiej przy zabytkowym zespole śluz i nowej przystani w Białej Górze. Mijając trzy śluzy (Szonowo, Rakowiec i Michałowo), majestatyczny zamek w Malborku i nową przystań Park Północny dopływa się do ujścia Nogatu. Nie wpływając na Zalew Wiślany (bardzo niebezpieczny dla kajaków i małych jednostek!) należy skręcić na Szkarpawę do Osłonki. Spływ dalej można kontynuować do Rybiny lub Drewnicy. Alternatywą może być również spływ szlakiem przez Kanał Jagielloński do samego Elbląga. Nogat zaliczany jest do żeglownych dróg wodnych i można go podzielić na dwa odcinki. Pierwszy, od śluzy Biała Góra do stopnia wodnego Rakowiec i drugi, od Rakowca do ujścia do Zalewu Wiślanego. Na obu odcinkach jest to żeglowna, wolno płynąca, szeroka, skanalizowana rzeka. Szerokość Nogatu waha się od 80 do 200 m, natomiast szerokość wyznakowanego bojami szlaku żeglugowego to około 30 m. Płynąc z nurtem zostawiamy zielone boje po lewej stronie, a czerwone po prawej stronie naszego kajaku. Na brzegach, stosunkowo rzadko, pojawiają się białe tablice z oznakowaniem kilometrowym.

Informacje
  • Długość szlaku: 62
  • Liczba dni: 3
  • Liczba przenosek: 0 (na szlaku 3 śluzy)
  • Rekomendowana trasa spływu: Biała Góra - Osłonka (64 km, w tym 2 km na Szkarpawie)
  • Trudność: szlak łatwy i pozbawiony przeszkód; z uwagi na słaby nurt, można nim pływać w obu kierunkach
  • Dopływy (dostępne dla kajakarzy): Liwa, Kanał Jagielloński